Zijn ze echt “gewoon zo druk” of is er meer aan de hand?
“Mijn Labrador reageert altijd heel blij op andere mensen en honden. Ook met visite is ze altijd door het dolle heen. Dat is niet altijd handig. Waar komt dat gedrag vandaan en kan ik dit iets beperken?”
De Labrador Retriever is wereldwijd geliefd om zijn vriendelijke, sociale karakter en onvermoeibare enthousiasme. Deze eigenschappen maken Labradors tot fijne huishonden, maar ze brengen ook uitdagingen met zich mee, zoals overenthousiasme.
Hoewel dit gedrag vaak wordt toegeschreven aan de speelse aard van de Labrador, kan het voor eigenaren soms overweldigend zijn en soms is het ook echt een gedragsprobleem.
In dit artikel duiken we diep in de oorzaken van overenthousiasme bij Labradors en bieden we praktische tips om hiermee om te gaan.
De oorsprong
Enthousiasme bij Labradors is niet zomaar een willekeurig gedrag; het is nauw verbonden met hun genetische aanleg en persoonlijkheidskenmerken. Als Retrievers zijn Labradors oorspronkelijk gefokt om te werken, wat hen een hoog energieniveau en een sterke wil om te plezieren heeft opgeleverd. Dit betekent dat ze altijd klaar zijn om iets te doen, of het nu gaat om apporteren, spelen of simpelweg aandacht krijgen van hun baasjes.
Dit natuurlijke enthousiasme wordt verder gevoed door de neiging van Labradors om sociale interacties intens te beleven. Ze zijn niet alleen vriendelijk, maar ook vaak (overdreven) enthousiast als ze nieuwe mensen ontmoeten of met andere honden spelen. Dit kan zich uiten in het springen tegen mensen op, onophoudelijk blaffen of onrustig rondrennen in huis.
Wanneer is enthousiast té enthousiast?
Hoewel elk gedrag dat uit enthousiasme voortkomt als “normaal” kan worden gezien bij Labradors, zijn er specifieke tekenen dat er sprake is van overenthousiasme en dat begeleiding hierbij gewenst is:
1. Overmatig springen
Veel Labradors hebben de neiging om tegen mensen op te springen, vooral bij het begroeten. Dit gedrag kan lief bedoeld zijn, maar kan problematisch zijn, vooral bij kinderen of oudere mensen. Je kunt er mensen mee bezeren en je kunt er tegenop gaan zien om visite te ontvangen. Vaak komt dit springen voort vanuit spanning en stress. Hij weet “van gekkigheid niet meer wat hij moet doen”.
2. Moeilijk kunnen rusten
Een overenthousiaste Labrador kan het moeilijk vinden om zichzelf te kalmeren, zelfs na intense fysieke activiteit. Dit kan leiden tot rusteloosheid, waarbij de hond continu aandacht vraagt of doelloos rondloopt. Rust & slaap is enorm belangrijk voor een hond zijn gezondheid. Zowel lichamelijk als mentaal.
3. Ongecontroleerd spelen:
Overenthousiasme kan leiden tot ruw en oncontroleerbaar spel, wat gevaarlijk kan zijn voor andere honden of zelfs voor de eigenaren. Een Labrador heeft ook een eigen manier van spelen, vaak wat lomp en ruw. Dit spel is niet voor elk ras geschikt, je zult in de eerste plaats een maatje dienen te zoeken die hetzelfde type spel speelt. Daarnaast is het belangrijk ruw spel te stoppen. Poten bijten, najagen en nekbijten is geen leuk speel meer. Mooi spel is afwisselend, met respect naar elkaar toe en bevat ook veel pauzes.
4. Voortdurend blaffen:
Hoewel Labradors meestal niet bekend staan als overmatige blaffers, kan een overenthousiaste Labrador vocaal worden om zijn energie kwijt te raken of om aandacht te trekken. Er zijn veel verschillende soorten blaffen. De aandachtsblaf herken je doordat er tussendoor pauzes zijn en de hond je voortdurend aanstaart terwijl hij blaft.
Wat veroorzaakt overenthousiasme?
Verschillende factoren kunnen bijdragen aan overenthousiasme bij Labradors. Hoewel hun genetische aanleg een rol speelt, kunnen ook omgevingsfactoren en de opvoeding van invloed zijn.
1. Gebrek aan mentale en fysieke stimulatie:
Labradors zijn actieve honden die zowel mentale als fysieke stimulatie nodig hebben om gelukkig en in balans te blijven. Een gebrek aan uitdagingen kan leiden tot opgekropte energie dat zich uit in overenthousiasme.
2. Wij versterken het gedrag
Soms moedigen eigenaren onbewust het overenthousiaste gedrag van hun Labrador aan. Bijvoorbeeld door te lachen, hun hond te aaien als deze tegen hen opspringt of het balletje gooien nadat de hond deze herhaaldelijk op schoot heeft gelegd. Ook aandachtsblaffen wordt vaak versterkt doordat de eigenaar reageert op een blaf. Let wel: negatieve aandacht is ook aandacht. Belangrijk bij aandachtsblaffen is eerst te onderzoeken waarom de hond blaft en of het werkelijk aandachtsblaffen is. We hebben namelijk veel verschillende soorten blaffen en dit is een communicatiemiddel van de hond. Het is daarom belangrijk het niet zomaar af te schuiven op aandachtsblaffen. Daarnaast is het belangrijk om te onderzoeken of de hond echt “reden” heeft tot aandachtsblaffen. Wordt hij werkelijk voorzien in zijn behoeftes?
3. We zijn niet consequent en duidelijk
Labradors zijn intelligente honden die baat hebben bij duidelijke regels en grenzen. Ik denk daarnaast dat het belangrijk is dat we de honden zelf leren nadenken. Doe je de deur open elke keer als de hond staat te springen? Dan wordt dit gedrag normaal en denkt de hond dat dit nodig is om de deur te openen. Maar zeg maar eens gewoon niets en wacht af totdat de hond uit zichzelf (!) rustiger gedrag laat zien en doe vervolgens de deur open. Zo leert de hond dat druk gedrag niets oplevert en ook niet nodig is. Ga niet over alles een discussie aan, maar kies de zaken uit die écht belangrijk voor je zijn. En durf vervolgens te wachten op mooi gedrag óf beloon de hond voor niets doen. Heb een duidelijk doel voor ogen.
4. Omgevingsstimuli:
Labradors zijn gevoelig voor prikkels in hun omgeving. Drukke huishoudens, frequente bezoeken van gasten, of het constant zien van andere honden en mensen kunnen bijdragen aan het verhogen van het energieniveau van je hond. Heb je een jonge Labrador pup? Zorg dan voor een apart puppyhoekje waarbij je een puppyren gebruikt als slaapkamer van de pup.
Wat kun je doen tegen overenthousiasme?
Hoewel enthousiasme deel kan uitmaken van het charmante karakter van je Labrador, duidt overenthousiasme vaak op een overactief stress systeem en helpt een opvoeding met niet heel duidelijke kaders niet mee. Er zijn verschillende strategieën die je kunt toepassen om dit gedrag in goede banen te leiden.
- Training:
Durf eens te wachten totdat je hond zelfstandig overgaat tot rustig gedrag. Of nog liever: beloon vóórdat de hond überhaupt al ongewenst gedrag laat zien. Want vaak zijn we te laat met belonen. We corrigeren de hond eerst voor druk gedrag en daarna gaan we hem belonen. Er is altijd nog een moment dat de hond nog niets doet. Ga dát moment belonen. Gedrag neemt toe als het (met het juiste middel) bekrachtigd wordt. Trekt je hond steeds aan de lijn als hij in de buurt is van water? En loop jij vervolgens door en komt de hond daarna ook in het water? Het trekken aan de lijn naar het water toe zal toenemen: het wordt immers beloont. Wees je bewust van wat je doet en wat de beloning voor de hond is. Ook dit gedrag kun je trainen!
- Geef je hond voldoende en juiste mentale en fysieke stimulatie:
Zorg ervoor dat je Labrador voldoende beweging krijgt, maar vergeet niet de mentale stimulatie. Snuffelspellen en nieuwe uitdagingen kunnen helpen om de energie van je hond te kanaliseren op een gezonde manier. Regelmatige wandelingen, apporteren (met mate, ik zou maximaal 3x aanhouden) helpen om overtollige energie kwijt te raken. Pas echter bij fysieke uitdaging wel op dat je geen marathonloper creëert. Je mag bij een gezonde hond van >1 jaar ongeveer 60-90 minuten lichaamsbeweging per dag aanhouden. Uiteraard is dit afhankelijk van diverse factoren, bekijk wat bij jullie situatie past.
- Rust en routine:
Labradors gedijen op routine. Het hebben van een vaste dagindeling helpt hen te begrijpen wat er van hen verwacht wordt en helpt hen om zich veiliger en rustiger te voelen. Zorg ook voor voldoende rustmomenten. Een oververmoeide Labrador kan snel overprikkeld raken, wat leidt tot nog meer overenthousiasme.
- Deskundige hulp
In sommige gevallen kan het nuttig zijn om een professionele hondentrainer of gedragstherapeut in te schakelen. Deze experts kunnen specifieke technieken aanbevelen die zijn afgestemd op de behoeften van je hond. Ook kunnen ze met je meekijken omtrent het dagschema. Vaak zijn er blinde vlekken welke een goede deskundige zo bloot legt.
5. Leer je hond om te gaan met wisselende omgevingen
Creëer een rustige omgeving voor je Labrador, vooral als je weet dat hij gevoelig is voor prikkels. Beperk onnodige opwinding, zoals drukke situaties of te veel nieuwe mensen tegelijk introduceren. Leer je hond om te ontspannen in verschillende situaties, maar begin altijd klein. Je moet eerst werken aan een stevige fundering. Je traint altijd in situaties die de hond nog aan kan. Ga bijvoorbeeld eens op een bankje zitten en ga dan samen kijken naar mensen die langs komen lopen. De afstand is goed als de hond niet reageert op de prikkels. Beloon je hond vervolgens als er iemand langs komt lopen en jouw hond niet reageert.
6. Heb geduld en neem soms even afstand tot de situatie
Overenthousiasme doet ook wat met jou als eigenaar. Je kunt er vaak zelf ook onrustig en soms ook geïrriteerd van raken. Daardoor kun je samen ook in een vicieuze cirkel terecht komen. Vaak zorgt jouw irritatie ervoor dat de hond wat onzekerder wordt, wat vaak uit in nog meer druk gedrag vanuit stress. Probeer ook met tijden afstand tussen jullie te hebben, zodat je even alles van een afstand kunt bekijken omdat er wat lucht komt in de situatie.
Het belang van vroege interventie
Eén van de belangrijkste aspecten van het omgaan met overenthousiasme is vroege interventie. Hoe eerder je begint met het herkennen en aanpakken van het gedrag, hoe gemakkelijker het zal zijn om het in goede banen te leiden.
Puppytraining is een uitstekende manier om een solide basis te leggen voor een evenwichtige hond. Door vanaf jonge leeftijd duidelijke regels en grenzen te stellen, kun je voorkomen dat overenthousiasme een probleem wordt naarmate je Labrador ouder wordt.
Daarnaast is een juiste socialisatie cruciaal. Labradors moeten leren hoe ze zich moeten gedragen in verschillende situaties, zowel met mensen als met andere dieren. Dit helpt hen om beter te reageren op prikkels en vermindert de kans op overenthousiasme wanneer ze worden geconfronteerd met nieuwe of opwindende situaties. En nee… een hond hoeft niet met elke hond te spelen. Juist elkaar negeren buiten is super sociaal gedrag. Laat je hond alleen contact maken met sociale prikkels waar hij ook echt wat mee “moet”, waar hij echt een sociale band mee gaat opbouwen. De rest mag je lekker aan je voorbij laten gaan.
Conclusie: Liefdevol begrenzen is noodzakelijk
Het sociale karakter van de Labrador is één van de vele redenen waarom deze honden zo geliefd zijn.
Echter, we mogen sociaal gedrag niet verwarren met overenthousiast gedrag. Sociaal gedrag is juist beheerst en kalm gedrag met respect voor elkaars persoonlijke zone. Overenthousiasme zie je vaak terug als de hond te weinig rust krijgt of als hij veel spanning ervaart bij een bepaalde situatie. In dat geval raad ik aanpassingen in het dagschema aan, maar ook habituatie training.
Onderschat hierbij de waarde van voldoende rust en slaap vooral niet. Een hond met te weinig rust gaat deze vermoeidheid overcompenseren met druk gedrag. Het is belangrijk om te bekijken of het gedrag nog wel in balans is. Uiteindelijk draait het allemaal om balans. Een Labrador die zich veilig, geliefd en gestimuleerd voelt, zal niet alleen beter in staat zijn om te luisteren, maar ook rustiger en beter in staat om zich aan te passen aan verschillende situaties.
