“ Mijn hond reageert zo heftig als we andere honden moeten passeren, wat kan ik daaraan doen?”
Dagelijks begeleid ik mens & hond om weer samen ontspannen te kunnen wandelen. En dan met de nadruk op het samen ontspannen honden passeren. Want veel honden gaan platliggen op de grond, gaan blaffen, of trekken aan de lijn als ze andere honden zien. Veel baasjes ervaren “gedoe” bij het honden passeren. In dit artikel vertel ik meer over het hoe & waarom maar ook wat je eraan zou kunnen doen. Want het hoeft niet zo te zijn, echt niet.
Het begint eigenlijk allemaal vaak al bij de puppytijd. We willen vaak dat de pup sociaal wordt. Daarom laten we de puppy’s op straat vaak aaien door iedereen. We laten de pup aan de lijn snuffelen aan andere honden. Dit willen we eigenlijk trouwens alleen in de puppytijd, liever niet meer als de hond volwassen is en 30 kilo zwaarder.
Verder laten we de pup vaak met Jan en Alleman spelen. Maar is het wel spelen? Of is het najagen? Of nagejaagd worden? Wil de pup überhaupt wel spelen? Speelt hij wel op een sociale manier? Want goed sociaal spelen dat is wat je een puppy echt nog moet leren. Dat doet hij niet uit zichzelf en gaat hij ook niet perse van andere honden leren. Dat is iets waar jij als eigenaar de pup bij moet begeleiden. Ik persoonlijk zie niet vaak mooi spel tussen honden. Nog sterker: ik denk dat bij 99% van de trajecten de honden juist vaak in uitlaatveldjes “lekker mochten spelen” maar dat daar de trauma’s zijn opgelopen.
We doen echt alles vaak met de allerbeste intenties en vanuit liefde voor onze hond. Dat geloof ik oprecht. Maar doordat er in deze gevoelige puppy- en puber periode vaak dingen “fout” zijn gegaan, zie je vaak dat andere honden passeren op latere leeftijd bijzonder ingewikkeld wordt. Honden worden vaak onzeker over een situatie met een andere hond. Vanuit die onzekerheid kunnen honden gedrag laten zien die wij mensen niet zo fijn vinden.
Allereerst is het goed te weten dat een sociale stabiele hond een hond is die juist niets doet. Die leeft gewoon lekker in zijn eigen bubbel. Die kijkt een keer op naar een andere hond, maar gaat vervolgens weer verder met struinen en snuffelen in het gras. Het is interessant om voor jezelf te gaan bedenken: wat is sociaal gedrag nu eigenlijk?
Voor mij is sociaal gedrag zoals ik bij de supermarkt mijn boodschappen bij elkaar pak. Ik staar mensen niet aan, ik loop met bochtjes om mensen heen bij passeren en ik geef mensen de ruimte in de rij. Zou ik dit anders doen, dan is het al gauw asociaal gedag. Bij vriendschappen (dus niet bij onbekende mensen) ziet mijn sociaal gedrag er iets anders uit, omdat ik diegene ken. Ik heb er een band mee. Ik begroet ze netjes, ik heb vertrouwen in ze en zij in mij, ik heb respect voor hun grenzen en kaders. Ik ken ze door en door en daardoor weet ik precies wat wel kan en wat niet kan. Een vriendschap is ook niet zomaar geboren. Daar zijn meerdere ontmoetingen voor nodig.
Sociaal gedrag ziet er bij honden niet heel veel anders uit. Een sociale stabiele hond zal aan de lijn namelijk niets doen op het moment dat hij een andere hond ziet waar hij geen band mee heeft. Die hond gaat gewoon door met zijn eigen leven. Snuffelt en struint wat in het gras, maar dat is het. Ze laten elkaar met rust en hebben respect voor elkaars persoonlijke zone. Je mag bij honden zeker rekening houden met een meter of 4-5 persoonlijke ruimte. Daarbinnen wordt het al snel vele malen lastiger voor iedereen.
Als een hond reageert op andere honden aan de lijn, dan zijn we te laat in het verhaal van de hond gestapt. Want dat is er wat er feitelijk aan de hand is. De hond kan dan niet anders meer dan een maniertje te bedenken om met die spanning om te kunnen gaan.
Als een Labrador “overenthousiast” is bij het zien van andere honden, dan zien we vaak dat dit een maniertje geworden is om om te kunnen gaan met de stress die de hond ervaart. Hij zet clownesk gedrag in die verbloemt hoe hij zich werkelijk voelt. De hond weet niet meer wat hij aan moet met deze situatie. Als een hond (of mens!) stress ervaart kun je hier op een aantal manieren mee omgaan. Elke hond heeft hierin zijn eigen maniertje, dit noemen we ook wel een copingmechanisme of overlevingsstrategie.
Er zijn er in totaal 4:
– Fiddle About (clownesk niet relevant gedrag laten zien, de drukke en “enthousiaste” hond)
– Bevriezen (platliggen op de grond en uiteindelijk toch erop afduiken)
– Vluchten (achter eigenaar staan, weg willen gaan, op de rug liggen)
– Vechten (blaffen aan de lijn)
Maar voordat de hond 1 van de bovenste vier technieken zal moeten gebruiken, heeft hij het eerst al anders geprobeerd. De hond ziet een andere hond en krijgt “klamme handjes”. Hij vertelt al heel ver van tevoren dat hij de situatie ingewikkeld vind en geeft veel kalmerende signalen af naar de andere hond. Hier geeft hij aan: “ik hoef en wil niets met jou”.
Dat is vaak een subtiele wegkijk, een wegdraai met het lijf, een bochtje lopen, aarzelt wat (drentelen) en gaat even kort nep snuffelen in het gras. Wij mensen missen helaas vaak deze subtiele signalen en wij lopen door. Recht op de andere hond af. Dit maakt dat de hond eigenlijk keer op keer in problemen gebracht wordt. De hond gaat van fluisteren naar schreeuwen.
De afstand tot de naderende hond wordt vervolgens kleiner en dus wordt de situatie steeds moeilijker. Tenslotte kan de hond niet anders meer dan een copingstrategie in te zetten in die hem het meest oplevert. Vervolgens zal hij die dan gaan herhalen. Want zijn maniertje werkt vaak ook. Bij blaffen gaat immers de andere hond weg. Bij platliggen heeft de hond uitstekend overzicht en controle op de situatie. Bij druk en hyperactief gedrag heeft de hond controle op de prikkel. Hij is immers in “the lead” en is telkens een stapje voor de andere hond.
Wat je graag wilt is dat de hond deze stress niet ervaart en niet hoeft te reageren vanuit die stress. Als ik immers niet bang ben voor muizen ga ik ook niet gillen als ik er eens eentje zie. Wat je graag wilt is dat de hond leert dat de subtiele signalen al meer dan voldoende zijn om aan te geven dat je niets met de andere hond wil. Dan hoeft de hond namelijk niet meer te schreeuwen en is fluisteren voldoende.
Ik leer vaak de honden tijdens trainingen vaak helemaal niets. Ik zeg wel dat ik hondentrainer ben, maar eigenlijk ben ik mensentrainer. Want honden doen het eigenlijk allemaal al wel. Ik heb het nog nooit meegemaakt dat een hond geen conflictvermijdende signalen laat zien in op het moment dat hij een andere hond ziet.
Het is de bewustwording die bij de eigenaar mag komen en het leren herkennen van de zogenaamde blauwe zone. Vanuit daar gaan je hond weer leren dat een wegkijk van de andere hond bijvoorbeeld al meer dan genoeg is. En als jij keer op keer je hond laat merken dat jij begrijpt wat hij zegt, krijg hij steeds meer vertrouwen in jou al begeleider. Jij brengt hem immers niet meer in situaties die hij lastig vindt. Puur en alleen maar omdat jij hem ziet.
Ik ben geen voorstander van vermijden en voortdurend afleiden met voer. Als ik immers nooit een muis zie, dan kan ik nooit leren dat een muis niet eng is. Maar.. je moet me ook niet in een schuur met 10.000 muizen stoppen. Ik word hysterisch en je kunt me niets meer leren.
Daarom dien je bij een training altijd eerst de juiste trainingsafstand te vinden. En dat is de afstand waarbij jouw hond de andere hond wel ziet, maar nog niet echt reageert. Hier ga je een nieuwe associatie voor de hond maken. Een andere hond zien = melden bij mij + goed nieuws. Je moet die spanning die jouw hond ervaart bij het zien van andere honden eraf te halen. Want als de emotie neutraal is, dan is het gedrag ook neutraal.
Maar de grootste leer gaat het voor jou zijn. Jij gaat herkennen wanneer je hond langzaam aan in de zogenaamde blauwe zone komt. Want dáár is jou hond nog te bereiken en kun je hem weer leren fluisteren. In de oranje zone of rode zone niet. Dan is hij totaal onbereikbaar en maak je het probleem eigenijk alleen maar weer groter.
Ik adviseer vaak een drie meter vaste lijn in combinatie met een y-tuig of een brede halsband. Daarmee ervaart de hond vaak een enorme vrijheid & controle op de situatie. Hij kan immers een bochtje lopen want die ruimte is er ook. Probeer daarnaast ook nooit te mopperen en straf je hond niet als hij toch heeft gereageerd op een andere hond. Hij doet het niet om te pesten of om de baas te worden. Hij heeft het echt oprecht heel erg moeilijk. Help je hond waar hij je nodig heeft en leer je hond zijn taal uitstekend kennen. Dan hebben jullie straks aan een half woord of een blik al voldoende.
Volgende week hoe stop je explosief gedrag aan de lijn!
